Kultura otwartości na niewiedzę. Wrogość wiedzących.

# Otwieracz umysłów, czyli mały case.

„Jak on może tego nie wiedzieć?”– zapytał mnie menedżer po zakończeniu kolejnej rekrutacji. „Ta dzisiejsza młodzież, to nawet nie wstydzi się, że nie wie”. – dopowiedział. W tamtej chwili kiwnęłam potakująco głową, ale potem te słowa powracały do mnie kilka razy jak bumerang. Nie to mnie poruszyło, że ktoś nie wie, ale reakcja tego menedżera.

Jak to jest, że ludzie w dzisiejszym świecie mogą nie wiedzieć podstawowych zagadnień ze swojej dziedziny? Ignorancja? Brak chęci? Brak czasu? Brak…

Dostęp do informacji, wiedzy, szkoleń jest przecież łatwiejszy niż to było 20 lat temu. Dzieci już od najmłodszych lat wdrażane są w system edukacji, po którym powinny stać się alfami i omegami. Wszystko na wyciągnięcie ręki. Półki pełne książek. Ciężko pracujący rodzice. Korepetycje. Najlepsze szkoły. Trenerzy. Nauczyciele. Wykładowcy. Narzędzia.

Wstyd. Wstyd, że nie wiesz!

Jestem z tych ludzi, którzy uczą się przez całe życie. Lubię to. Nauka to część mnie. Mam ją wpisaną w krwiobieg i mam też (jak większość osób z pasji uczących się) poczucie, że im więcej się szkolę, im więcej zdobywam wiedzy, tym więcej przede mną do odkrycia i mniej wiem. Strasznie to frustrujące. Ciągle mam na półce jakieś nieprzeczytane jeszcze książki. Ciągle…

Kult wiedzy, jak każdy kult bywa złudny. Oczarowuje, napędza, a potem odbiera perspektywę.

Kilka dni temu przeczytałam artykuł w miesięczniku Dzieci, który wdarł się w mój światopogląd jak ostrza piły i przeciął go na pół. Włączyłam ciekawość. Osłupiałam. Autor tego artykułu, Pan Remigiusz Stępak napisał:

„(…) nie rzecz w tym żeby wiedzieć, ale w tym – żeby się nie bać niewiedzy. Niech rozmowa będzie mostem między naszymi światami, by ciekawość drugiego człowieka, a przede wszystkim moje zaciekawienie, były ważniejsze niż daty, nazwiska, liczba przeczytanych książek, osiągnięcia naukowe itp.”

Nie bać się niewiedzy!? Czy to możliwe?

Pomyśl teraz o sytuacji, w której czegoś nie wiedziałeś. Jak się czułeś? Było ci z tym dobrze? Czułeś się ok? Jeśli jesteś gotowa/y, podziel się z nami swoim doświadczeniem w komentarzu po przeczytaniu treści do końca.
Znam wiele takich osób, które czuły się z niewiedzą źle. Strach. Tylko przed czym? Przed tym, że nie wiem, czy przed tym, że inni się dowiedzą, że nie wiem? Kilka razy byłam świadkiem tego, jak ludzie zamykają się na siebie lub pozwalają sobie na agresje słowną w stosunku do drugiego człowieka.

• „Jeśli nie wiesz, to się nie odzywaj”
• „Idź się doucz, a potem rozmawiaj”
• „Z ciebie to taki specjalista, że hej!”
• „Zatkało? Nie potrafisz odpowiedzieć?”
• „To żenujące, co mówisz”
• „Nie masz racji”

Gdzieś to słyszałeś? A może sam używasz?

Mam wrażenie, że stworzyliśmy kulturę: „Złapać na niewiedzy jest fajnie”. Że to pokazuje, jaki to jesteś mądry.Że jesteś takim ekspertem. Że to tak fajnie powiedzieć drugiej osobie, że nic nie wie. Że to tak fajnie popisać się przed innymi. Takie i inne zdania padają na spotkaniach firmowych, w rozmowach prywatnych, wszędzie. Co bulwersujące, takie słowa spotykają się z powszechną akceptacją. Bo ten człowiek ma wiedzę. Kropka. Bez dyskusji? Bez refleksji? Serio?

I co z tego, że ma wiedzę?

Wiedza to dobro. Wiedza to wartość. Jak każda wartość, warta jest tego, żeby się nią dzielić, krzewić i robić to z szacunkiem dla drugiego człowieka.

Boimy się mówić wprost o niewiedzy. Boimy się. Dlaczego? Bo jeśli ktoś się zdecyduje powiedzieć, to nie jest to odbierane jako coś dobrego, sygnał troski, czy zachęty do dalszych wysiłków, tylko jako atak, podważanie mojego poczucia własnej wartości czy ośmieszenie.

• Jeśli nie wiem, boję się odezwać.
• Jeśli nie wiem, siedzę cicho, a moje pomysły zginą, bo zagłuszą je te, które kreują specjaliści.
• Jeśli nie wiem, jestem nikim w oczach tych, co wiedzą.
• Jeśli nie wiem, wstydzę się.

Co ci to przypomina? Chcesz zmiany?

Po co jest ten post?

Zachęcam Was do tworzenia kultury otwartości na niewiedzę. Kultury, w której nie boimy się rozmawiać na różnych poziomach swoich kompetencji. Jeśli jestem ekspertem potrafię rozmawiać z laikiem. Jeśli jestem specjalistą, potrafię rozmawiać z początkującym. Bez gniewu, agresji, znudzenia, wstydu, lekceważenia.To ważna kompetencja.To trudniejsze, niż rozmowa z innym menedżerem, specjalistą, rodzicem. Wymaga patrzenia na drugą osobę z innej perspektywy. Z otwartą głową na drugiego człowieka. Wymaga elastyczności. Wymaga otwartości dla siebie i dla innych. Dlaczego dla siebie? Ponieważ każdą zmianę należy rozpocząć właśnie od nas samych. A my sami nie jesteśmy ekspertami we wszystkim.

Bądź ambasadorem kultury otwartej na niewiedzę.

#Narzędzia: Jak to zrobić?

1. Jeśli to ty nie wiesz: powiedz, że nie wiesz i że chętnie się dowiesz. Np. Słyszę, że wiesz na ten temat dużo więcej niż ja. Opowiedz mi o tym, proszę! Chętnie dowiem się czegoś nowego? A może przekierujesz mnie do odpowiedniej literatury, szkolenia abym mógł uzupełnić swoją wiedzę?
2. Jeśli to ty wiesz, a inni nie, zachęcaj: Bardzo chętnie ci o tym opowiem. Czy chciałbyś usłyszeć co wiem, na ten temat? Porozmawiajmy. Powiedz mi, co już wiesz, a ja dorzucę do tego swoją część.
3. Coaching – pozwoli ci przyjrzeć się sobie, swoim reakcjom, ograniczeniom, możliwościom i wybrać najlepszy dla ciebie sposób komunikowania się.
4. Szkolenia z komunikacji (polecam NVC) – poznasz metody skuteczniejszej komunikacji, nastawionej na potrzeby twoje i drugiego człowieka.
5. Spotkania 1na1 – ćwiczenia z trenerem, tylko dla ciebie, w trakcie których nauczysz się, jak korzystać ze swoich zasobów i zmieniać swoją komunikację, jak komunikować się lepiej ze swoimi najbliższymi, pracownikami, kolegami, a przy okazji stawać się lepszym człowiekiem.

Kultura otwartości na niewiedzę jest potrzebna w czasach intensywnych zmian. Ludzie zmieniają ścieżki kariery, pracę, życie prywatne, cele zawodowe – to wszystko sprawia, że bez otwartości na niewiedzę, będziemy mieć społeczeństwo przepełnione wstydem i frustracją, zamiast odwagą i chęcią zmiany. Czujesz się elitą intelektualną? Świetnie. Ale to obowiązki. To nie przydział. To odpowiedzialność. To kształtowanie postaw i idei w społeczeństwie. Nie intelektualne gbury, które nie potrafią zainspirować innych do poszukiwania, ciekawości.

Odstraszasz czy zachęcasz? Niszczysz czy budujesz tylko dlatego, że wiesz więcej od innych?

#Chwila dla Ciebie

A teraz zapraszam Cię do zatrzymania się i chwili refleksji:

• Co zyskałeś, a co straciłeś w oczach innych zachowując się tak, jak do tej pory?
• Ilu masz wokół siebie ludzi, których zainspirowałeś do poszukiwania, do wiedzy, do zmiany?
• Ilu ludzi tobie wierzy i cię słucha dlatego, że chcą się od ciebie uczyć, a nie dlatego, że chcą na tobie zarobić?
• Jak bardzo chciałbyś spotkać na swojej drodze taką osobę, jaką jesteś?
• Budzisz szacunek czy strach?
• Co możesz robić inaczej, aby budować kulturę otwartą na niewiedzę i w ten sposób przyczyniać się do życia w pełnym relacji, otwartym na rozmowy świecie?
• Jeśli chciałbyś zmienić swoją postawę, ulepszyć komunikację w obszarach dotyczących wiedzy -> zapraszam na spotkanie!

Jeśli jesteś menedżerem, wykładowcą, nauczycielem lub ekspertem w swojej dziedzinie i chciałbyś przyjrzeć się temu, co cię ogranicza w komunikacji z innymi i zamienić te ograniczenia na wartościową komunikację -> zapraszam na spotkanie.

Czy coaching jest dla Ciebie? Nie dowiesz się, jak nie spróbujesz! Zrób pierwszy krok i umów się na spotkanie!